Do sterowania przepływem gazu w układzie pneumatycznym można wykorzystać zarówno elektrozawór, jak i zawór pneumatyczny. W ofercie producentów akcesoriów do pneumatyki znaleźć można wiele rodzajów tego typu podzespołów różniących się od siebie nie tylko typem zastosowanego systemu sterowania, ale także rozmiarem złącza, liczbą otworów doprowadzających medium oraz możliwych położeń (otwarty, zamknięty, ewentualnie położenie środkowe).
Podstawowe rodzaje zaworów pneumatycznych
W układach pneumatycznych stosuje się zawory sterowane ręcznie, elektrycznie lub pneumatycznie z różną liczbą otworów i położeń. Podstawowe modele zaworów pneumatycznych wyposażone są w dwa otwory i dwa położenia. W pierwszym położeniu są zamknięte, w drugim otwarte. Służą do odcinania dopływu medium (sprężonego powietrza) do wybranego fragmentu instalacji. W sprzedaży dostępne są również zawory służące zmianie kierunku przepływu medium. Przykładem jest zawór pneumatyczny wyposażony w trzy lub pięć otworów i dwa położenia. Takich urządzeń używa się m.in. do sterowania siłownikiem jednostronnego i dwustronnego działania. Na rynku znaleźć można także specjalne modele zaworów z trzema położeniami. To urządzenia z tzw. funkcją położenia środkowego, w którym zawór może być zamknięty, odpowietrzony albo zasilać oba kanały jednocześnie. Takie urządzenia sprawdzają się w siłownikach wymagających precyzyjnego momentu zatrzymania.
Sterowanie zaworem pneumatycznym
Ze względu na odmienne sposoby sterowania pracą zaworu pneumatycznego możemy wyróżnić kilka typów takich urządzeń. Najczęściej spotykaną ich wersją są elektrozawory, czyli zawory sterowane elektrycznie, zawory sterowane ręcznie przy pomocy dźwigni lub cięgła oraz sterowane pneumatycznie, gazem sprężonym znajdującym się w systemie. Ciekawym urządzeniem jest zawór pneumatyczny oscylacyjny. To przykład zaworu czasowego, w którym czas przełączeń między cyklami ustalany jest przy pomocy specjalnych pokręteł zwykle umieszczonych z boku zaworu. W zależności od modelu tego typu urządzenia cykl pracy zaworu można ustalać w różnych przedziałach czasowych, zwykle od 1 do 10 sekund.
W instalacjach pneumatycznych do obsługi siłowników pneumatycznych wykorzystuje się wiele typów zaworów pneumatycznych. Modele pięciodrogowe dedykowane są siłownikom dwustronnego działania, a trzydrożne siłownikom jednostronnego działania. Ponadto można wybierać wśród modeli zaworów sterowanych elektrycznie, pneumatycznie i ręcznie, w różny sposób, na przykład przy pomocy dedykowanej dźwigni.
